Sociale Systemen

Ook onze sociale systemen zijn complexe coördinatiemechanismen. Er zijn veel modellen om dat te beschrijven en het blijven modellen met een afspiegeling van de werkelijkheid. Een interessant model is TIMN van David Ronfeldt, Tribes-Institutes-Markets-Networks. Of je nu kijkt naar Tribes of Networks, elke laag lost ‘problemen’ van coördinatie op maar creëert ook zo z’n eigen problemen. Je kunt hierin ook een toenemende complexiteit herkennen zoals bij  Assembly Theory. Het marktmechanisme is in de huidige samenleving een wijdverbreid coördinatie middel. Soms ten onrechte en het creëert ook weer nieuwe problemen die met de huidige netwerken nog niet worden opgelost. 

Vertaald naar onze huidige maatschappijen kun je het volgende herkennen.

  • Stammen (Tribes)
    Stammen verwijzen naar kleine, hechte gemeenschappen gebaseerd op persoonlijke relaties en gedeelde identiteit. Hoewel minder prominent dan vroeger, zijn tribale vormen van organisatie nog steeds zichtbaar in moderne samenlevingen:
    • Etnische, religieuze of culturele gemeenschappen die een gevoel van stam identiteit behouden
    • Subculturen en jeugdbendes die op tribale wijze opereren
    • Online communities en fangroepen die een sterke onderlinge band ontwikkelen
  • Instituties (Institutions)
    Instituties zijn geformaliseerde, hiërarchische organisatievormen zoals de staat, het leger, de kerk en grote bedrijven. Ze spelen nog steeds een sleutelrol in moderne maatschappijen:
    • Nationale overheden en internationale instellingen als centrale autoriteiten
    • Traditionele industrieën en conglomeraten als economische machtscentra
    • Gevestigde onderwijsinstellingen, media en culturele organisaties
  • Markten (Markets)
    Markten verwijzen naar competitieve, gedecentraliseerde systemen van productie en uitwisseling. In de huidige globale economie zijn markten alomtegenwoordig:
    • Nationale en internationale handelsmarkten voor goederen en diensten
    • Financiële markten voor kapitaal, aandelen en valuta
    • Arbeidsmarkten voor het kopen en verkopen van vaardigheden en arbeid
  • Netwerken (Networks)
    Netwerken zijn flexibele, horizontale samenwerkingsverbanden tussen gelijkwaardige actoren. Ze winnen snel aan belang in de digitale, kennisintensieve samenleving:
    • Online sociale netwerken en communities of practice
    • Innovatieve start-ups en creatieve clusters
    • Transnationale sociale bewegingen en NGO-netwerken

De eerder genoemde Tribes-Institutes-Markets-Networks organisatievormen interacteren en overlappen elkaar in huidige maatschappijen. Terwijl instituties en markten dominant blijven, winnen tribale en vooral netwerkvormen aan invloed. Dit leidt tot nieuwe, hybride organisatiepatronen die de toekomst zullen bepalen.

 

De werkelijkheid is natuurlijk veel complexer dan welk model ook. Het kan wel helpen om patronen te herkennen in onze omgeving zoals Frederic Laloux in zijn boek ‘Reinventing Organizations’.