Spelen & Dromen (design for play)

Spel is essentieel voor de ontwikkeling en identiteitsvorming van kinderen, waarbij ze ontdekken? wie ze zijn en hoe ze zich willen ontwikkelen.

In plaats van speelgoed met een vooraf bepaalde functie of verhaal, ontwerpt Cas Holman speelgoed en speelruimtes die open-ended, intuïtief en samenwerkend spel stimuleren. Ze wil de ruimte geven om eigen verhalen en gebruikswijzen te bedenken. Ze vindt dat speelgoed moet uitdagen om te ontdekken, te experimenteren en te leren, in plaats van hen alleen maar te vermaken. Haar doel is om kinderen, van elke leeftijd, te “machtigen” en te inspireren om de wereld te veranderen. 

Het belangrijkste van speelgoed zijn niet de specifieke onderdelen, maar de verbeelding en het “doen” dat het mogelijk maakt om zelf verhalen en gebruikswijzen te bedenken, in plaats van deze voor te kauwen. 

Spel is contextafhankelijk en speelgoed en speelruimtes moeten aansluiten bij de leefwereld en cultuur van de speler. Wat in de ene context geschikt is, hoeft dat in een andere context niet te zijn. 

Vanuit het veld van positieve psychologie* doet sociaal psycholoog Joar Vittersø onderzoek naar de rol van dagdromen. Niet in de vorm van ‘Ik hoop dat het morgen mooi weer wordt’, maar diep gekoesterde verlangens?. 

Dagdromen heeft zowel positieve als negatieve kanten:

Voordelen van dagdromen

• Dagdromen helpt om belangrijke onvervulde doelen in ons leven niet uit het oog te verliezen en fungeert als een soort mentale agenda. Het herinnert ons eraan om onze doelen na te streven.
• Dagdromen stimuleert de creativiteit. Door los te komen van de dagelijkse realiteit, kunnen we nieuwe ideeën ontwikkelen. Grote denkers als Einstein onderkenden het belang van fantasie voor ontdekkingen.
• Dagdromen organiseert ons geheugen en helpt ons om herinneringen op te halen en ons in te leven in de gevoelens en gedachten van anderen.
• Dagdromen bereidt ons mentaal voor op toekomstige uitdagingen en helpt ons om emoties te reguleren.

Nadelen van dagdromen

• Hoewel dagdromen vaak een positieve functie vervullen, kan het in bepaalde omstandigheden ook samengaan met persoonlijke onrust en psychopathologie zoals depressie.
• Hoe meer mensen dagdromen, hoe meer zelfkritisch en veroordelend ze over zichzelf denken, wat kan leiden tot een negatieve stemming. Dit komt vooral voor bij mensen die al gevoelig zijn voor depressie.
• Wishful thinking in dagdromen kan de motivatie ondermijnen. Daarom is het belangrijk om in dagdromen ook stil te staan bij mogelijke obstakels en plannen te maken om die te overwinnen.

Dagdromen kan helpen om doelen te bereiken, creativiteit te stimuleren en ons mentaal voor te bereiden. Maar het is belangrijk om in dagdromen ook aandacht te besteden aan de stappen om doelen te bereiken, niet alleen aan het gewenste resultaat. Zo kan dagdromen een positieve functie vervullen zonder te vervallen in wishful thinking of negatieve spiralen.

In een snel en sterk veranderende wereld van ‘Arrival of the Fittest’ zijn dagdromen en spel belangrijke praktijken voor innovatie en vernieuwing.

*) Positieve psychologie richt zich op wat mensen gelukkig maakt en hoe ze kunnen floreren, in plaats van zich te concentreren op psychische problemen en stoornissen. Deze benadering streeft ernaar het welbevinden en de veerkracht van mensen te versterken als een aanvulling op traditionele psychotherapie. In plaats van zich te richten op wat er mis is, legt het de nadruk op iemands positieve kwaliteiten en sterke punten, het cultiveren van prettige emoties, positieve ervaringen en gedachten die het leven de moeite waard maken. Door zich te richten op positieve aspecten helpt deze benadering mensen om beter om te gaan met tegenslagen en uitdagingen.