Trinitas College – Toekomstdenken in het voortgezet onderwijs

Wil je als school weten wat er leeft onder leerlingen, wat voor hen zoal waarde heeft, hoe zij een hoopvolle toekomst voor zich zien en hoe zij denken daar aan te kunnen bijdragen? Samen toekomstdenken brengt werelden bij elkaar! Maar hoe doe je dat, toekomstdenken met leerlingen in het voortgezet onderwijs? Hoe zet je hun jonge brein aan voor complexe vraagstukken zonder hén op te zadelen met al te grote verantwoordelijkheden? Hoe maak je de gulden vraag ‘wat kan ik ZELF doen?’ zo klein, dat het past in je eigen cirkel van invloed? En hoe speel je met de toekomst want een speelse geest bedenkt creatievere ideeën dan een doelgericht brein. Het Ministerie van Jeugd biedt een speels concept voor toekomstdenken waarbij leerlingen op constructieve wijze ideeën delen en de waarde van verschillende meningen, inzichten en perspectieven ervaren.

 

300 brugklassers op het Trinitas College in Heerhugowaard ontvingen van het ‘Ministerie van Jeugd’ een briefkaart met een persoonlijke korte en bondige uitnodiging: ‘een minister van Jeugd is ervoor om iets goeds te doen voor alle kinderen en jongeren. Stel je voor dat jij minister van Jeugd wordt, welk idee wil je als eerste aanpakken? Schrijf dat idee op de briefkaart en neem die mee naar school’.


 Een hoopvolle toekomst verbeeld je met ideeën. Ze kunnen zo maar ontspruiten aan onze unieke  universele eigenschap: nieuwsgierigheid. Zodra er bij iemand één idee oppopt dat wordt gedeeld, ontstaan er meer. Ideeting for ideas, noemen wij dat. Als alle kinderen en jongeren meedoen, ongeveer een derde van de wereldpopulatie (!), schiet het hopelijk een beetje op met een betere wereld: eentje die waardevol is voor mij, voor jou, voor ons allemaal inclusief de aarde.

Ons project toekomstdenken start met bouwen: de leerlingen construeren met bamboestokken en elastieken een fysiek ministerie met meerdere kamers. Elk groepje leerlingen bouwt een kamer in de vorm van een ronde transparante dome: je kunt van buiten naar binnen kijken, en natuurlijk ook andersom. Door samen fysiek te bouwen en te verbinden creëer je met elkaar de basis voor een ‘safe space’, een belangrijke voorwaarde voor dit ministerie van Jeugd. Het bouwen van de kamers is een mentale voorbereiding op verbindende dialogen waarin je leert open te staan voor elkaars ideeën en er collectief op voortbouwt.

 

Wil je meerdere perspectieven op een vraagstuk, nodig jonge mensen uit! Structureel dan wel te verstaan, niet incidenteel als een privilege van volwassenen. Volgens het Verdrag inzake Rechten van het kind / artikel 12 ’heeft ieder kind het recht zijn mening vrijelijk te uiten in aangelegenheden die het kind betreffen, waarbij aan de mening van het kind passend belang moet worden gehecht’ – Unicef 2012

 

De opbrengst van dit project toekomstdenken zit ‘m in de oprechte aandacht voor leerlingen en de uitwisselling. Het leverde het Trinitas College een wall of ideas op, variërend van praktische tips voor de verbetering van het welzijn van leerlingen op school, ideeën voor onderwijsvernieuwing tot aandacht voor meer maatschappelijke thema’s. Deze opbrengst werd na het ‘Ministerie van Jeugd’ gebruikt als onderwerpen voor de lessen maatschappelijke vorming. Dit concept biedt ook mogelijkheden om met leerlingen de (meer)waarde van polariteiten te onderzoeken.